ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

σύστημα Πυθαγορείων

Ο Κικέρων αναφέρει ότι ο Νικήτας ο Συ­ρακούσιος θεωρεί πώς ο ουρανός, ο ήλιος, η σελήνη, οι αστέρες δεν γυρίζουν κάθε μέρα γύρω από τη γη, αλά η γη μόνη γυρίζοντας γύρω από τον άξονά της με μεγάλη ταχύτητα, έκανε να φαίνονται όλα τα άλα κινούμενα. Κατά τον Πλούταρχο, ο Φιλόλαος ο Πυθαγορικός, το 450 π.Χ. υπέθετε ότι η γη έχει μια ενιαύσια κίνηση γύρω από τον ήλιο σε λοξό κύκλο. Ο Ηρακλείδης ο Ποντικός και ο Έκφαντος ο Πυθαγορικός απέδιδαν μία κίνηση στη γη, μόνο γύρω από τον άξονά της, όμοια με αυτή ενός τροχού. Ο Ηρακλείδης και οι άλοι Πυθαγορικοί θεωρούσαν ότι κάθε αστέρας ήταν ένας κόσμος, που είχε, όπως ο δικός μας, μια γη, μια ατμόσφαιρα και μια άμετρη έκταση αιθερίας ύλης. Ο Αριστοτέλης (Περί Ουρανού, Βιβλ. Β´, κεφ. 13) αναφέρει ότι οι φιλόσοφοι της Ιταλίας, οι λεγόμενοι Πυθαγορικοί, έθεταν το πυρ στο μέσον του παντός και πρόσθεταν τη γη στον αριθμό των πλανητών που γύριζαν γύρω από τον ήλιο ως το κοινό τους κέντρο. Ο Διογένης ο Λαέρτιος, στο Βίος του Φιλολάου, αναφέρει ότι απέδιδαν σε αυτόν (Φιλόλαο) την πρώτη ιδέα της κίνησης της γης, ενώ άλοι την απέδιδαν στον Νικήτα. Φαίνεται μάλιστα ότι αυτή ήταν η άποψη της Ιωνικής αιρέσεως, της οποίας αρχηγός ήταν ο Θαλής και πιθα­νόν αυτός την έφερε από την Αίγυπτο το 600 πΧ. Ο Αρχιμήδης αναφέρει το αυτό για τον Σάμιο Αρίσταρχο, που ζούσε το 280 π.Χ. Αναφέρουν ακόμη τον Αναξίμαν­δρο και τον Σέλευκο μεταξύ εκείνων που δέχονταν την κίνηση της γης. Ο Σενέ­κας αναφέρει για τις οπισθοδρομήσεις των πλανητών ότι δεν υπάρχουν άστρα που οπισθοδρομούν και στέκονται, γιατί τα ουράνια σώματα δεν αλάζουν ποτέ την κατεύθυνσή τους. Οι οπισθοδρομήσεις και στάσεις οφείλονται στον ήλιο. Η θέση των τροχιών τους είναι τέτοια, ώστε να μας απατούν σε κάποιες χρονικές στιγμές, όπως συμβαίνει να θεωρούμε ακίνητο ένα πλοίο, αν και αυτό πλέει με φουσκωτά πανιά. (Σεν., Φυσ. Ζητ. βιβλ. Η´, κεφ. 25 και 26). Οι απόψεις αυτές ενθάρρυναν τον Κοπέρνικο να δεχτεί την ημερήσια κίνηση της γης γύρω από τον άξονά της.

245-247