ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

εφελκυστική δύναμις

η δύναμη με την οποία τα σώμα­τα που είναι απομακρυσμένα μεταξύ τους, χωρίς κάποιο γνωστό σε μας εξωτερικό αίτιο να τα ωθεί, πλησιάζουν το ένα στο άλο. Πρόκειται για μία άγνωστη αιτία, που τα αποτελέσματά της δεν τα αναπλάθουμε κατ’ αρέσκειαν, αλά την ύπαρ-ξή της επιβεβαιώνουμε με αληθή παρατήρηση και την παριστάνουμε με αισθητή πείρα (πειραματική διαδικασία). Θα πρέπει να υπάρχει μία αρχή ενεργητική και παράγωγος της κίνησης αυτής, η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί εξωτερική ή εν­δότερη. Αν υποτεθεί εξωτερική, δεν είναι εξακριβωμένο αν είναι ή όχι σωματική. Κάποιοι την υποθέτουν ως μη σωματική, ανατρέχοντας στο θεό και άλοι θεωρούν ότι πνεύμα διέρχεται δια των σωμάτων δημιουργώντας τα αποτελέσματα αυτά. Οι υπόνοιες αυτές δεν παρέχουν κανένα ασφαλές συμπέρασμα για την ύπαρξη εξωτε­ρικού αιτίου. Θα πρέπει επομένως να εξεταστεί αν είναι εσωτερική και ενδόμυχη, σύμφωνα με προσεκτικές πειραματικές διαδικασίες και παρατηρήσεις, αν δηλαδή ο Θεός έβαλε στη σωματική ουσία μια τέτοια αρχή ενδότατη, με την οποία τα σώματα έλκουν το ένα το άλο. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσουμε να γνωρίσουμε τις λοιπές ιδιότητες των σωμάτων, φτάνοντας στο μυχό της ουσίας τους. (σημ.: ελκτική δύναμη.)

178-205