Γιάννης Σταυρακάκης, καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών,
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Μετα-αλήθεια και fake news: για
μια επιστημολογία του πολιτικού ανταγωνισμού

Η συνεχιζόμενη συζήτηση περί post truth και fake news μοιάζει να μας
επαναφέρει σε μια δημόσια αναζήτηση ενός απόλυτου κριτηρίου διαχωρισμού
του αληθούς από το ψευδές, στη λαχτάρα μιας πρόσβασης στο πραγματικό,
εγγυημένης και αδιαμεσολάβητης. Πρόκειται για την ανα-κατάληψη μιας μάλλον
προνεωτερικής διερώτησης με οιονεί θεολογική καταγωγή που όμως
εκκοσμικεύτηκε με ποικίλους τρόπους και φαίνεται πως εξακολουθεί να
σαγηνεύει. Μια επιστημολογική αναδρομή στην περιπέτεια της κριτικής της
ιδεολογίας, στην ψυχανάλυση και τις θεωρίες κοινωνικής κατασκευής της
πραγματικότητας μπορεί ίσως να ενισχύσει την επαρκέστερη κατανόησή μας
αναφορικά με τον πολιτικό ανταγωνισμό αλλά και να προσφέρει μια πρακτική
«πολιτική δαημοσυνή» ικανή να αποφύγει τη μάλλον απλοϊκή αυτή στάση, χωρίς
να παραμελεί την ανάγκη επεξεργασίας λειτουργικών κριτη-ρίων του
ηθικο-πολιτικού πράττειν.

Ετήσιες διαλέξεις του τμήματος ΙΦΕ -με θέμα: "Μετα-αλήθεια"
H ‘μετα-αλήθεια’ (post-truth) ανακηρύχθηκε λέξη της χρονιάς το 2016 από το
λεξικό της Οξφόρδης και συνδέθηκε με «περιστάσεις στις οποίες τα
αντικειμενικά γεγονότα είναι λιγότερο επιδραστικά στη διαμόρφωση της
κοινής γνώμης απ’ ό,τι τα αισθήματα ή οι προσωπικές πεποιθήσεις». Η εποχή
της μετα-αλήθειας, που χαρακτηρίζεται από την περιφρόνηση στις διακρίσεις
‘αλήθειας-ψεύδους’, ‘γεγονότος/άποψης’, ‘γεγονότος/μυθοπλασίας’, συνδέεται
επίσης με τη μαζική διάδοση ψευδών ειδήσεων (fake news), την προβολή
‘εναλλακτικών γεγονότων’, την υποτίμηση της επιστημονικής γνώσης, την
αμφισβήτηση των ειδικών, την άσκηση πολιτικής που στηρίζεται στην
παραπλάνηση.

Πρόγραμμα

- 23/10/2018 Βάσω Κιντή (ΕΚΠΑ), Μανώλης Πατηνιώτης (ΕΚΠΑ), Στάθης Ψύλλος
(ΕΚΠΑ) Η συνθήκη της μετα-αλήθειας


- 20/11/2018 Γιώργος Παγουλάτος (ΟΠΑ), Παντελής Καψής (πρ. διευθυντής
εφημερίδων, πρ. πολιτικός) Η πολιτική την εποχή της μετα-αλήθειας

- 18/12/2018 Αλέξανδρος-Ανδρέας Κύρτσης (ΕΚΠΑ) Πόση μαζική δημοκρατία
αντέχει η αλήθεια;

- 29/01/2019 Γιάννης Σταυρακάκης (AΠΘ) Μετα-αλήθεια: Έννοια και χρήσεις

- 26/02/2019 Στέλιος Βιρβιδάκης (ΕΚΠΑ) H ηθική της μετα-αλήθειας

- 26/03/2019 Χλόη Μπάλλα (Πανεπιστήμιο Κρήτης) Η μετα-αλήθεια πριν την
αλήθεια; Πώς ξεκίνησε η αρχαία φιλοσοφία

- 16/04/2019 Θόδωρος Αραμπατζής (ΕΚΠΑ) Η ιστορία της επιστήμης στην εποχή
της μετα-αλήθειας

- 28/05/2019 Στάθης Καλύβας (University of Oxford), Τάκης Μεταξάς
(Wellesley College) Μετα-αλήθεια, τεχνολογία και πολιτική

Οι διαλέξεις διεξάγονται στο κεντρικό κτήριο του ΕΚΠΑ
(Πανεπιστημίου 30), αμφιθέατρο Δρακοπούλου Ώρα έναρξης 19:00. Είσοδος
ελεύθερη