Σχολές του Γένους

ΕπεξεργασίαEdit

Σχολές του Γένους

Αθωνιάδα Ακαδημία/Αθωνιάδα Σχολή
Άγιο Όρος
Δεκέμβριος 1739 ή 17491 [Τ.Ε, Α΄,90], [«Πανδώρα», τομ.ΙΗ΄, σ.146]
Στα τέλη του 18ου αιώνα η σχολή παρουσιάζεται σε κατάσταση παρακμής και γίνεται προσπάθεια ανασύστασής της από τον Γαβριήλ τον Βατοπεδινό [Τ.Ε, Α΄,95], [Α.Παπαδ.Κεραμέως, Ελληνικά κείμενα,Βουκουρ., 1909, σ.316].Το 1813, η σχολή ήταν κλειστή. Επαναλειτουργεί μετά το τέλος του Δεκεμβρίου του 1813 και μέχρι το 1821. [Τ.Ε, Α΄,96, σημ.1].1821, η σχολή κλείνει εξαιτίας της επανάστασης.Το 1843 γίνονταν μαθήματα στις Καρυές χωρίς όμως να έχει επιτευχθεί η επανίδρυση της σχολής. [Τ.Ε, Α΄,97, σημ.2].8 Μαϊου 1845, η σχολή επανιδρύεται στις Καρυές. [Τ.Ε, Α΄, 98].1 Ιουνίου 1845, έναρξη μαθημάτων. [Τ.Ε, Α΄, 97].1916, η σχολή κλείνει και επανιδρύεται το 1930. [Τ.Ε, Α΄,100].
Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης (1750- ), συνεδίδασκε με τον ΒούλγαρηΕυγένιος Βούλγαρις, 1753-1758, (1000 γρ. ετησίως) [Τ.Ε, Α΄, LXV]Νικόλαος Ζερζούλης, 1759-1761Δανιήλ ΜάγνηςΒαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός ο Ίμβριος, 1848-1849Νικηφόρος Γλυκάς, Σεπτέμβριος 1856-Τεσσαρακοστή 1857 [Τ.Ε, Α΄,98]Χριστόφορος Λαυριώτης εκ Μαδύτου, -1889, από το 1886 ήταν διδάσκαλος, το 1889 προάγεται σε αρχιγραμματέα της Ιεράς κοινότητας, [Τ.Ε, Α΄, 99].Άνθιμος εξ Αφουσίας, 1889- , [Τ.Ε, Α΄,99].Νείλος πρώην Καρπάθου και Κάσου, 1900-1901 και 1908-1910Χριστόφορος Ιβηρίτης, 1901-1903Κυριάκος Ζαχαριάδης, 1903-1907Ιωάσαφ Αγιοπαυλίτης, 1907-1908Πολύκαρπος εκ Γανοχώρων, 1910-1911Βατοπεδινός Πα?σιος, 1911-1912Αθανάσιος εκ Μαδύτου, 1912-1913Διογένης Βατοπεδινός Προυσαεύς, 1913-1914Ιγνάτιος, 1915-1916
Κυπριανός, 1753-1758, υποδιδάσκαλος του ΒούλγαρηΠαναγιώτης Παλαμάς, -1760, συνδιδάσκαλος του ΒούλγαρηΚύριλλος εκ ΦουρνώνΣέργιος Μακραίος, πριν τη σχολαρχία του στην Μ. του Γένους ΣχολήΚυπριανός Κρης [Τ.Ε, Α΄, 95], [Σάθας, ΜΒ, Γ΄, σ.133]Ιωάννης Κρης [Τ.Ε, Α΄, 95], [Σάθας, ΜΒ, Γ΄, σ.133]Ιωάννης Πέζαρος, ( -1784)Ευστάθιος Πανάς (ιερέας) [Τ.Ε, Α΄, 96, σημ.2]Δανιήλ, 1802, [Τ.Ε, Α΄, 96], [Μυστακίδης, Κουρούτσεσμέ, σ.32 Θ΄]Αθανάσιος Φιλιππίδης ή Φιλιππουπολίτης, 1804- .Καλλίνικος, 1845 Γρηγόριος, 1846 (μόνο για μικρό διάστημα)Παναγιώτης Μελισσουργός, 1846-1848Γεώργιος Βρανάς, 1849-1852Δημήτριος (έπειτα Δωρόθεος) Ευελπίδης, 1852-1855Αμβρόσιος Παντοκρατορηνός, 1852-1855Σωφρόνιος Ολυμπίδης, 1855-1861Ιερώνυμος, 1855- .Ευθύμιος Αλεξανδρόπουλος, 1858Δανιήλ Παντοκρατορηνός ,συνδιδάσκαλος του ΣωφρονίουΧριστόφορος Προδρομίτης [Τ.Ε, Α΄, 97]Κωνσταντίνος Οικονόμου, 1861-1864Κωνσταντίνος Δακόπουλος, 1861-1864Καλλίνικος, συνδιδάσκαλος του ΚοσμάΚοσμάς, ( -1873)Νεόφυτος Μοσχίδης (εκ Προύσης ;), ( -1874), συνδιδάσκαλος του ΚοσμάΙωάσαφ, ( -1876)Γεώργιος Γεωργούλης, ( -1880), συνεδίδασκε πρώτα με τον Ιωάσαφ και έπειτα με τον Χριστόφορο Προδρομίτη [Τ.Ε, Α΄, 99]Χριστόφορος ΠροδρομίτηςΧριστόφορος Λαυριώτης, (1886- ), έπειτα σχολάρχης (διευθυντής) μέχρι το 1889 [Τ.Ε, Α΄, 99]Άνθιμος εξ Αφουσίας, (1886- ), από το 1889 ήταν διευθυντής, [Τ.Ε, Α΄, 99]Αθανάσιος εκ Κομοτηνής Βατοπεδινός, 1889-1899Κορνήλιος, 1894-1902Νείλος πρώην Καρπάθου και Κάσου, ( -1900), έπειτα διευθυντής, [Τ.Ε, Α΄, 99]Φώτιος εκ Καλλιπόλεως ,κατά την σχολαρχία του Ιβηρίτη (1901-1903), [Τ.Ε, Α΄, 99]
Koσμάς Αιτωλός [Τ.Ε, Α΄, 92, σημ.2], [Τ.Ε.Ευαγγελίδη, Κοσμάς Αιτωλός, Αθ.1897]Νικόδημος ο Νάξιος [Τ.Ε, Α΄, 92, σημ.2]Ιωάννης Πέζαρος [Τ.Ε, Α΄, 92, σημ.2]Βησσαρίων εκ Ραψάνης [Τ.Ε, Α΄, 92, σημ.2]Χριστόδουλος ο Ακαρνάν [Τ.Ε, Α΄, 92, σημ.2]Ιωσήφ Θεσπρωτεύς [Τ.Ε, Α΄, 39]Νίκος Κώος [Τ.Ε, Α΄, 60]Ιγνάτιος Σαράφογλους (μαθητής του Καυσοκαλυβίτης) [Τ.Ε, Α΄, 60]Κωνσταντίνος (ιερομόναχος), το1760-1769 ήταν διδάσκαλος στη «Σχολή Μοσχοπόλεως» [Τ.Ε, Α΄, 134].ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝΣτο διάστημα 1753-1754 οι μαθητές του Βούλγαρη ήταν 150 σύμφωνα με τον Ευαγγελίδη. Ο Φαλμαράϊερ υποστηρίζει ότι οι μαθητές του Βούλγαρη ήταν 200. [Τ.Ε, Α΄, 91], [Φαλμαράϊερ, εξ'Ανατολής Αποσπάσματων, σ.134].
Στο διάστημα 1753-1754 οι μαθητές του Βούλγαρη ήταν 150 σύμφωνα με τον Ευαγγελίδη. Ο Φαλμαράϊερ υποστηρίζει ότι οι μαθητές του Βούλγαρη ήταν 200. [Τ.Ε, Α΄, 91], [Φαλμαράϊερ, εξ'Ανατολής Αποσπάσματων, σ.134].
Ζώης Καπλάνης, 1809, Κληροδότημα [Τ.Ε, Α΄, 96, σημ.1].Ευγένιος Βούλγαρις, 1805, Δωρεά [Τ.Ε, Α΄, 97, σημ.1].1η Ιουνίου 1801 συλλογή πόρων από εράνους που έκανε ο Παΐσιος Στάγων στο Άγιο Όρος [Τ.Ε, Α΄, 96].15 Ιανουαρίου 1819, έγινε οικονομικός έλεγχος από 7-μελή οικονομική επιτροπή [Τ.Ε, Α΄, 96, σημ.2].Μετά την ανασύσταση του 1845 στις Καρυές γίνονται έρανοι στα Μοναστήρια, στις σκήτες και στα κελιά του Αγίου Όρους για την συλλογή των αναγκαίων χρημάτων για τον ετήσιο μισθό του διδασκάλου [Τ.Ε, Α΄, 96, σημ.1].ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝΚατά την σχολαρχία του Βούλγαρη λειτουργούσαν 9 τάξεις. Στις 4 κατώτερες διδάσκονταν τα στοιχειώδη μαθήματα ενώ στις 5 ανώτερες τα ανώτερα μαθήματα και τα λατινικά [Τ.Ε, Α΄, 92].
Κατά την σχολαρχία του Βούλγαρη λειτουργούσαν 9 τάξεις. Στις 4 κατώτερες διδάσκονταν τα στοιχειώδη μαθήματα ενώ στις 5 ανώτερες τα ανώτερα μαθήματα και τα λατινικά [Τ.Ε, Α΄, 92].
Εικόνα της σχολής υπάρχει στο: [Χριστ. Κτενάς, Τα γράμματα εν Αγίω Όρει και η Μ. του Χριστού Εκκλησία, Αθ. 1928, σ.80], [Τ.Ε, Α΄, 88, σημ.1,και 97, σημ.1].Το 1843 τα μαθήματα γινόταν προσωρινά σε υαλόφρακτο διάδρομο της αίθουσας συνεδρίων της ιεράς Κοινότητας στις Καρυές. [Τ.Ε, Α΄, 97, σημ.2].
(1) Το κείμενο του Ευαγγελίδη δεν είναι σαφές σχετικά με την χρονολογία ίδρυσης. Στην [Τ.Ε, Α΄, 88] μιλάει για σύσταση της σχολής το 1749. Στην ίδια σελίδα [Τ.Ε, Α΄, 88] μιλάει για απόφαση σύστασης της σχολής με προεξάρχοντα τον ηγούμενο της Μονής Βατοπεδίου Μελέτιο. Στην [Τ.Ε, Α΄, 90] αναφέρεται σε συμφωνητικό σύστασης της σχολής τον Δεκέμβριο του 1739, μεταξύ του Νεόφυτου Καυσοκαλυβίτη και των μοναχών της Μονής Βατοπεδίου. Το πιο πιθανό είναι η χρονολογία ίδρυσης να είναι το 1749. Πάντως το συμφωνητικό ίδρυσης της σχολής στο οποίο αναφέρεται ο Ευαγγελίδης έχει εκδωθεί στο [«Πανδώρα», τομ.ΙΗ΄, σ.146] και σίγουρα θα είναι πιο διαφωτιστικό.
1801, έφοροι της σχολής διορίστηκαν οι πρώην Τρίκκης Θεόφιλος και Νικόδημος [Τ.Ε, Α΄, 96]. Πατριαρχικά σιγίλλια: α. Μάρτιος 1750, σιγίλλιο του Κυρίλλου Ε΄ που αναγνωρίζει την σχολή και καθορίζει τον τρόπο διοικήσεως [Τ.Ε, Α΄, 97], [Σωφρονίου Ευστρατιάδου, Ιστορικά μνημεία του Άθω εν τοις «Ελληνικοίς», 1930, τομ.Γ΄, σ.57] β. 1754, σιγίλλιο του Κυρίλλου Ε΄ [Τ.Ε, Α΄, 97] γ. 1784, σιγίλλιο με το οποίο καθορίζονται επίτροποι της σχολής, με επόπτες τους μητροπολίτες Ηρακλείας, Ραιδεστού και Νικομήδειας. [Τ.Ε, Α΄, 91, σημ.1], [Δελικάνη, περιγραφικός κατάλογος περί των Άθω Μονών Κων/πολις, 1902, (Κώδιξ Ε΄), σ.117 και σ.11].Η διδασκαλία του Βούλγαρη υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής. Όμως κατά την σχολαρχία του δημιουργήθηκαν διαμάχες και προστριβές τόσο μεταξύ των καθηγητών όσο και μεταξύ των μαθητών. Ο Βούλγαρις παραιτήθηκε αφού έγινε ακόμη και προσπάθεια κακοποίησής του. [Τ.Ε, Α΄, 92-93].Το 1843 ο Κοσμάς Γ.Δ.Φλαμιάτος κυκλοφόρησε εγκύκλιο σύμφωνα με την οποία η διδασκαλία των μαθημάτων, που προσωρινά γίνονταν στην αίθουσα των συνεδρίων της ιεράς Κοινότητας, χαρακτηρίζονταν ως αιρετική. [Τ.Ε, Α΄, 97, σημ.2], [Φωνή Ορθόδοξος και σπουδαία κτλ., Αθ.1910, σ.9], [Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, Κατάλογος κωδίκων της ιεράς Σκήτης Καυσοκαλυβίων, Paris, 1930, κωδ.140, σ.79].Μετά την επανίδρυση του 1845 υπήρξαν ταραχές και διαμάχες στην σχολή [Τ.Ε, Α΄, 97].Νοέμβριος 1855, παρέμβαση της Μ. Εκκλησίας στην λειτουργία της σχολής [Τ.Ε, Α΄, 98].

Για να αντλήσετε όλη την περιεχόμενη πληροφορία της βάσης δεδομένων δείτε τις βραχυγραφίες.