Γαζής, Θεόδωρος
(Θεσσαλονίκη 1398; – Καλαβρία 1478;). Λόγιος. Επιφανής λόγιος των χρόνων της Αναγέννησης, ο Γ. μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους (1430) κατέφυγε στην Ιταλία, όπου συμπλήρωσε τις κλασικές του σπουδές. Σταδιοδρόμησε αρχικά ως καθηγητής της ελληνικής στο πανεπιστήμιο της Φεράρα (1441-50) και αργότερα ως μεταφραστής αρχαίων ελληνικών έργων στη λατινική. Μετά τον θάνατο του κυριότερου προστάτη του, του καρδινάλιου Βησαρίωνα (1472), ο Γ. αποτραβήχτηκε σε ένα μοναστήρι της Καλαβρίας, όπου και πέθανε. Εκτός από δύο θεολογικές πραγματείες, με τις οποίες υποστήριζε τις δογματικές απόψεις των δυτικών στη σύνοδο της Φλωρεντίας, έγραψε και διάφορα μικρά φιλοσοφικά έργα για τον πλατωνισμό και τη διδασκαλία του Πλήθωνα. Το γνωστότερο όμως από τα έργα του είναι μια γραμματική της ελληνικής, που είχε μεγάλη κυκλοφορία και ήταν σε σχολική χρήση έως τις αρχές του 19ου αι. Ο Θεόδωρος Γαζής, λόγιος των χρόνων της Αναγέννησης, άφησε σημαντικό συγγραφικό έργο.