ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

ψωμόκαρπος

η ψωμοκαρπία είναι ένα αξιολογότατο δώρο της φύσης στα μέρη εκείνα της διακεκαυμένης ζώνης, όπου δεν καλιεργείται κανένα άλο είδος γεννημάτων για την παρασκευή ψωμιού. Φύεται σε όλες τις νήσους των Ανατολικών Ινδιών και του Μεσημβρινού Ωκεανού, όπως στο Κοροάνδελ, Μα-λάβαρ, Κεϋλάνη και στη Νέα Γκουινέα (Ν. Α. Ασία). Είναι ο μόνος πλούτος των κατοίκων της Οταγαίτης (Otahiti) και άλων νήσων του Μεσημβρινού Ωκεανού, επειδή αναπαύονται στη σκιά του και κατασκευάζουν από αυτό ενδύματα, τροφή και διάφορα οικιακά σκεύη. Επομένως αποτελεί ένα από τα ευεργετικότα προϊόντα της φύσης προς τον άνθρωπο. Η ψωμοκαρπία γίνεται μεγάλο δένδρο, ζει 60-70 χρόνια, έχει φύλα μακρόδοντα και πολύ μεγάλα, τα οποία οι νησιώτες χρησιμο­ποιούν ως σκεύη φαγητού, κούπες και πετσέτες στα τραπέζια τους. Για 8 μήνες το χρόνο, από Δεκέμβριο ως Ιούλιο, έχει συνεχώς άνθη, άγουρους και ωρίμους καρ­πούς. Τα αρσενικά άνθη είναι πιθαμιαία, πυρώδη (κεραμόχρωμα) και κυλινδρο-ειδή. Τα θηλυκά, από τα οποία γεννιέται ο καρπός, είναι μία φωτεινή πορτοκαλό-χρωμη κάλυκα που φυτρώνει στην κορυφή του κλώνου. Ο ψωμόκαρπος γίνεται στρογυλός και μεγάλος, όπως η στρογυλή κολοκύνθη. Η διάμετρός του είναι ποδιαία και η φλούδα του γεμάτη εξάγωνους και οξείς όζους. Αυτός, όταν ωριμάσει, φαίνεται υποκίτρινος. Κόβεται όμως πριν ωριμάσει υπερβολικά και τρώγεται ή ως νέος βλαστός κομμένος σε στρογυλές φέτες καψαλισμένες ή βάζουν την ψίχα του σε μικρούς λιθόστρωτους λάκκους, όπου γίνεται η ζύμη, η οποία διαρκεί πολύ και κατασκευάζουν από αυτή ένα είδος ψωμού. Ο καψαλισμένος ψωμόκαρπος έχει την ποιότητα κόρας ψωμιού παρασκευασμένου από σίτο και γεώμηλα, ο δε εντελώς ώριμος μαλακώνει ως ζύμη και γίνεται άχρηστος. Αυτός έχει στο εσωτερικό του πολούς μεγάλους σπόρους σαν αμύγδαλα. Υπάρχει όμως και άλο άσπορο είδος ψωμόκαρπου. Η ψωμοκαρπία είναι ευφορότατη, επειδή 3 δένδρα τρέφουν επαρ­κώς έναν άνθρωπο για 8 μήνες. Εκτός τούτου οι νησιώτες του Μεσημβρινού Ωκε­ανού κοπανίζουν την εσωτερική λεπτή φλούδα της και ετοιμάζουν το λεγόμενο πα-πυροϋφασμα για τα ενδύματά τους. Από το ελαφρότατο ξύλο της κατασκευάζουν κάθε είδους οικιακά σκεύη, όπως μικρά καθίσματα, ποτήρια, υδρίες και τύμπανα. Οι Άγλοι προσφάτως κοπίασαν να μεταφυτεύσουν αυτό το δένδρον στις Ανατολικο-ινδικές τους νήσους και λένε ότι το πέτυχαν. (σημ.: αρτόδεδρο.)

1-2