το όνομα έχει δύο σημασίες. α) Δηλώνει τη φύση και το είναι του πράγματος και με τον τρόπο αυτό η ουσία χρησιμοποιείται και για τα συμβεβηκότα, επειδή και τα συμβεβηκότα έχουν φύση και είναι. β) Δηλώνει μερικό τρόπο του υπάρχειν και με τον τρόπο αυτό η ουσία θεωρείται ως πρώτη κατηγορία. Επομένως τα πράγματα υπάρχουν με δύο τρόπους, είτε καθ’ εαυτά, ανεξάρτητα δηλαδή από κάποιο υποκείμενο, ως ουσίες, πχ Άγελος, άνθρωπος, δένδρο, ζώο, κ.α. είτε έχουν την ύπαρξη σε κάποιο υποκείμενο, ως συμβεβηκότα, πχ υγεία, αρε­τή, ευμορφία, σοφία, κ.α. οπότε είναι συμβεβηκότα, διότι δεν έχουν ύπαρξη ανε­ξάρτητη από την ύπαρξη του ανθρώπου. Η ουσία διαιρείται σε κοινή (γένη) και ενική (άτομα). Η ουσία δεν επιδέχεται μείωση ή αύξηση. Μία ουσία καθ’ εαυτή δεν έχει ενάντιά της κάποια άλη παρά μόνο δια μέσου των ποιοτήτων και συμβεβηκό-των της. Π.χ το ύδωρ ως ουσία δεν αντιμάχεται τη φωτιά, αλά τα συμβεβηκότα του ύδατος και του πυρός εμπεριέχουν την αντίθεση. Η ουσία διαιρείται σε σωμα­τική (σώμα) και ασώματον (πνεύμα). Το σώμα είναι ή έμψυχον και λέγεται ζων ή άψυχον. Το έμψυχον διαιρείται σε αισθητικόν και αναίσθητον. Το αισθητικόν είναι το ζώον που διαιρείται σε λογικόν και άλογον. Το λογικόν είναι ο άνθρωπος, ο οποίος δεν διαιρείται σε άλα είδη αλά μόνο σε άτομα. Οι διαλεκτικοί διαιρούν και διατάσσουν με τέτοιο τόπο την ουσία, για να γνωρίσει καθένας το γενικότατο και επάληλο γένος, το υπάληλο και ειδικότατο είδος και τα άτομα. Η ουσία, κατά τη θεώρηση αυτή, είναι το γενικότατο και υπέρτατο γένος, διότι δεν έχει άλο πάνω από αυτή. Το σώμα το ζων και το ζώον είναι τα υπάληλα γένη και είδη. Ο άνθρωπος είναι το ειδικότατον είδος, από το οποίο ακολουθούν τα άτομα. Π.χ.Πέτρος, Ιωάννης, όπως φαίνεται και στο λεγόμενο δένδρο του Πορφυρίου, δηλαδή το σχήμα που προέκυψε από τη διάταξη των κατηγοριών που ο Πορφύριος έκανε.