ο Νικολός Κοπέρνικος, θεωρώντας άχρηστο το Πτολεμαϊκό σύστημα, εισήγαγε το Κοπερνικαίον, σύμφωνα με το οποίο ο Ήλιος κείται στο κέντρο του Παντός ακίνητος και γύρω από τον Ήλιο περιφέρο­νται κατά σειρά ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, ο Δίας και τελευταίος ο Κρόνος. Γύρω από τη Γη περιελίσσεται η Σελήνη, ενώ υπέρτατη, στα απέραντα διαστήματα, υπάρχει η σφαίρα των απλανών που υποτίθεται ακίνητη. Σε κάθε ένα από τους πλανήτες αυτούς ο Κοπέρνικος απένειμε περιοδική κίνηση, κάτω από τον Ζωδιακό κατά την τάξη των σημείων, με εξαίρεση τον Ήλιο, τον οποίον απάλαξε από την κίνηση. Υπέθεσε ότι η Γη κινείται με τρεις τρόπους: α) κατά περιστρόμβηση, από δυσμών προς ανατολάς περί τον άξονα της, β) με περιοδική κίνηση στη μεγάλη σφαίρα (στο σύμπαν) υπό την εκλειπτική περί τον ήλιο και γ) κατά παραληλία, δια της οποίας στην περιφορά της περί τον ήλιο διατηρεί τον άξονά της παράληλο, αν και ακριβέστερα διαγράφει ο άξονας κύκλο ημιδιαμέτρου 23 μοιρών και 30 εξηκο­στών περί τους πόλους της εκλειπτικής. Την περιστρόμβηση ονομάζει και ημερησία κίνηση, ενώ την κίνηση περί τον ήλιο καλεί ενιαύσια. Το σύστημα αυτό, αν και φαίνεται να ερμηνεύει ευκολότερα τα φαινόμενα, δεν είναι αποδεκτό. Ο Ρικκιόλος, αν και πολέμιος του συστήματος αυτού, αναγνωρίζει ωστόσο το ύψος της διανοίας και το βάθος των φρενών του Κοπερνίκου. Όμως, αν και συμβαίνει έτσι, πρέπει να ομολογήσουμε ότι το Κοπερνίκειο σύστημα δεν είναι σύμφωνο με τη Φυσιολογία. Διότι αν κινούνταν η Γη, δεν θα βλέπαμε ποτέ ακίνητα τα νέφη και τα πτηνά, αλά συνεχώς αυτά θα ανέτειλαν και θα έδυαν, όπως και οι αστέρες, από ανατολών προς δυσμάς, λόγω της εκτελούμενης περιστρόμβησης - ημερήσιας περιφοράς. Οι στα­γόνες της βροχής και το χαλάζι δεν θα έπεφταν κατακόρυφα από τα νέφη, αλά θα έκλιναν προς τα δυτικά, γιατί η ημερήσια κίνηση της Γης γίνεται προς ανατολάς. Επίσης, αν η Γη κινούνταν έτσι, το νερό στις λίμνες και στα τέλματα θα έπρεπε ακατάπαυστα να ρέει από ανατολάς προς δυσμάς, λόγω της ροώδους φύσεώς του. Τα ύδατα όμως φαίνονται ήρεμα και γαλήνια. Αντιπαραβάλοντας το Κοπερνίκειο σύστημα προς τις ιερές σελίδες και τα λόγια των θεοφόρων Πατέρων, ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα δημιούργημα που αντιμάχεται τους λόγους εκείνων. Έτσι όσοι το αποδέχονται, με θράσσος αποφαίνονται για τα ζητήματα της φύσης, χωρίς την προσφυγή στις Γραφές, που είναι και ο αρμόζων τρόπος εξέτασης για τη φυσική επιστήμη. Η ετήσια παράλαξη των απλανών, που φέρεται ως επιχείρημα υπέρ του Κοπερνίκειου συστήματος, δεν γίνεται δεκτή από σημαντικούς αστρονόμους, όπως ο Ευστάχιος Μαμφρέδιος, που θεωρούν ότι οφείλονται είτε στη θραύση των ακτί-νων του φωτός λόγω της μεταβολής της πυκνότητας του μέσου (δηλαδή της ατμό­σφαιρας) είτε στα μαθηματικά όργανα. Οι Κοπερνικαίοι προσθέτουν ότι σύμφωνα με το σύστημά τους η φύση καθίσταται απλούστερη. Η φύση όμως δεν απλουστεύ­εται αλά αντίθετα διαταράσσεται σε αυτήν η αρμονία και τελειότητα του Παντός, καθώς αυτό γεμίζει με υπερμεγέθη ουράνια σώματα σε μεγάλες αποστάσεις.