Γεννήθηκε στην Τσαριτσάνη της Θεσσαλίας το 1780. Οι γονείς του ήταν ο Κυριακός και η Ανθή. Γράμματα έμαθε από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν μορφωμένος και λόγιος πρεσβύτερος της εποχής του, που είχε το αξίωμα του Οικονόμου.^[1] Αυτός του έμαθε ελληνικά και λατινικά. Συν΄χισε τις σπουδές του στα Αμπελάκια όπυ έμαθε και γαλλικά. Σε ηλικία δεκατριών χρονών έγινε αναγνώστης, και μετά από οκτώ χρόνια χειροτονήθηκε διάκονος. Λίγο αργότερα προχειρίστηκε Οικονόμος και ιεροκήρυκας της επισκοπής Ελασσώνος^[2].

Το 1806 με αφορμή το επαναστατικό κίνημα του παπά-Ευθύμιου Βλαχάβα, συλλαμβάνεται από τον Αλή πασά, αλλά ελeυθερώνεται μετά την καταβολή χρηματικών λύτρων^[2]. Αφέθηκε πάλι ελεύθερος και ακολούθησε το επάγγελμα του διδασκάλου. Πηγαίνει στις Σέρρες και στη Θεσσαλονίκη. Διορίστηκε από την Μεγάλη Εκκλησία Έξαρχος Θεσσαλονίκης, και επίτροπος του Γεράσιμου, αρχιερέα της πόλης αυτής.

Επί δύο χρόνια παρέμεινε στην Θεσσαλονίκη κηρύττοντας αδιάκοπα σε όλα τα σχολεία, στις συναθροίσεις και αλλού. Παράλληλα ασχολήθηκε με την μελέτη των φιλοσοφικών και μαθηματικών συστημάτων.

Το 1809 ακολούθησε την πρόσκληση πολλών, και ερχόμενος στην Σμύρνη ίδρυσε μαζί με τον Κωνσταντίνο Κούμα το «φιλολογικό γυμνάσιο», στο οποίο δίδαξε την ελληνική φιλολογία και τη ρητορική<^[2]. Η επιτυχία της σχολής ήταν τόσο ραγδαία, που αναγνωρίστηκε ως δημόσιο ίδρυμα.

Το 1819, ο Οικονόμος αναγκάστηκε να φύγει και να πάει στην Μυτιλήνη, και από εκεί στην Κωνσταντινούπολη ως «καθολικός ιεροκήρυξ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και πασών των ορθοδόξων του ελληνικού γένους εκκλησιών».^[3]

Στην Κωνσταντινούπολη μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Όταν με την έναρξη της επαναστάσεως οι Τούρκοι άρχισαν να κατακρεουργούν αθώους, άοπλους, γέροντες και γυναικόπαιδα, ο Οικονόμος δραπέτευσε από την Κωνσταντινούπολη και ζητώντας άσυλο σε κάποιο πλοίο βγήκε στηνΟδησσό.

Στην Ρωσία τιμήθηκε με πολλές θέσεις. Εκλέχτηκε σύνεδρος παμψηφεί από τα μέλη της εκκλησιαστικής ακαδημίας της Αγίας Πετρούπολης. Εκλέχτηκε επίσης σύνεδρος από τα μέλη της γενικής Αυτοκρατορικής Ακαδημίας. Δέχτηκε πολλά και πολύτιμα παράσημα από τον Αυτοκράτορα της Ρωσίας, και από τον βασιλιά της Πρωσίας.

Μετά την επανάσταση ήρθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Ναύπλιο και αργότερα στην Αθήνα.

Απεβίωσε στην Αθήνα στις 8 Μαρτίου 1857. Γιος του ήταν ο Σοφοκλής Οικονόμος.

link